In het begin van de jaren zeventig koos de JOVD voor een meer vooruitstrevende politieke koers. In december 1970 stelde het congres het Politiek Kern Programma (PKP) vast, het eerste politieke programma van de JOVD.

Aan de traditie dat tijdens de congressen van de JOVD op zaterdagavond het bal plaatsvond, kwam in 1972 een einde. De drive-in show van Radio Luxemburg was ingehuurd, waardoor er niet meer werd gedanst maar geswingd. De feesten konden soms uit de hand lopen, zo blijkt indirect uit het verslag van het congres van november 1977 in Staphorst: ‘de H.B.-V.I.P.’s hielden zich tijdens de congresuren opvallend rustig. Geen enkel H.B.-lid viel van de trap en evenmin werd er met pils gegooid’. Voor het feest had de gemeente een vergunning gegeven tot half één.

Mede vanwege de komst van D66 en de reuring die dat in de JOVD teweeg bracht, was tegen het einde van de jaren zestig het ledental gaan dalen. In 1967 telde zij zo’n 2000 leden, vijf jaar later nog maar circa 500. Door de sterk geslonken contributie-inkomsten verslechterde de financiële situatie van de JOVD drastisch. De penningmeesters moesten de eindjes aan elkaar knopen.

Aanvankelijk was in de jaren zeventig de afstand tussen de JOVD en de VVD in politieke zin nogal groot. De liberale jongeren waren geporteerd voor staatkundige vernieuwing à la D66, waarvan de VVD weinig moest hebben.

De verhouding met de VVD hield de JOVD in de jaren zeventig misschien nog wel het meest bezig – direct en indirect. De liberale jongeren richtten zich overeenkomstig het congresbesluit uit 1969 in de eerste plaats op de VVD, maar benutten de ruimte die die uitspraak bood ook om contact met D66 te onderhouden.

De vernieuwingsgeest van de roerige jaren zestig kreeg ook vat op de JOVD. Van de oorspronkelijke opzet van een studieclub bleef al snel weinig meer over. De roep om democratisering en inspraak droeg eraan bij dat de jongerenorganisatie zich politieker ging opstellen, met soms controversiële standpunten tot gevolg. Het hoofdbestuur sprak zich regelmatig uit over actuele zaken, waarmee het de publiciteit haalde.

Op zaterdag 26 februari 1949 werd de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie (JOVD) opgericht in de Pulchri Studio aan het Lange Voorhout in Den Haag. Het initiatief kwam van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), die ruim een jaar eerder, op 24 januari 1948, tot stand was gekomen. De VVD zag de jongerenorganisatie als een reservoir van toekomstig partijkader.

De VVD zag liever dat de JOVD zich niet zouden inlaten met de actuele politiek, maar dat de jongeren van gedachten wisselden over meer algemene politiek-maatschappelijke kwesties. De JOVD gaf hieraan gehoor en liet in deze periode haar licht schijnen over Europese integratie, het bevolkingsvraagstuk, werkgelegenheid, het omroepbestel en woningbouw. Toch liet zij zich zo nu en dan ook in met de politiek van alledag, tot onvrede van de VVD.

Naast alle aandacht voor de politiek wilde de JOVD ook ruimte bieden voor vermaak en gezel­ligheid. ‘Zo zal zij ook haar bonte avonden kennen, haar excursies, conferenties en kampen’, zo had de voorzitter van de Jongeren-commissie van de VVD op de oprichtingsvergadering de aanwezige jongeren toegezegd. Het vertier zou een handelsmerk van de JOVD worden.

Al voordat de JOVD in februari 1949 tot stand kwam, waren er hier en daar lokale jongerenorganisaties opgericht. Deze zouden vervolgens als JOVD-afdelingen verder gaan. In het voor de liberalen in politiek opzicht weinig toegankelijke katholieke Zuiden kwam in 1954 in Eindhoven de eerste afdeling tot stand. Al snel werden er districten gevormd die afdelingen in een bepaalde regio bundelden, zoals het district Noord (Groningen, Friesland en Drenthe). Ook werden er commissies ingesteld die het hoofdbestuur moesten bijstaan.